TAMAMLANAN SÜREÇLER

Stratejik Plan Mahalle Toplantıları

Osmanağa ve Caferağa29.06.2019

OSMANAĞA ve CAFERAĞA MAHALLELERİ
STRATEJİK PLAN TOPLANTISI RAPORU

   Anlat Kadıköy dijital platformunda ve 29.06.2019 tarihinde Kadıköy İDEA’da yaklaşık 120 kişinin katıldığı Stratejik Plan Mahalle Toplantısı’nda, vatandaşlar tarafından birçok konu hakkında sorunlar ve çözüm önerileri ifade edilmiştir. Bu görüşlerden yola çıkılarak elde edilen aşağıdaki raporda, vatandaşın tespit ettiği sorunlar ve varsa çözüm önerileri kısaca özetlenmiştir.

*

Kadıköy’ün merkez mahallelerinden olan Caferağa ve Osmanağa mahallelerine ilişkin sorunların bazı temel konularda yoğunlaştığı görülmektedir.

   Bu iki mahallenin gün içi nüfusunun yüksekliği ve mahalledeki kafe – bar yoğunluğu, mahalledeki temel sorunların başlangıç noktası olarak görülmektedir. Bu iki olgu birbirini besleyen bir sarmal halini almış; önemli ulaşım ağlarının kesiştiği yerde olması ve coğrafi olarak erişilebilirliğinin verdiği avantajla bu bölgenin gün içi nüfusu özellikle son yıllarda yükselen bir eğilim yakalamış, bu olgunun yarattığı ticari potansiyel ise bölgeye önemli sayıda yatırımcıyı çekmiştir. Beyoğlu’ndaki dönüşümün ve birçok ilçedeki mekân açma zorluğunun da tetiklemesiyle Kadıköy’e artan yatırımcı ilgisi, bu iki mahallenin fonksiyon çeşitliliğini azaltmış ve kafe-bar sayısında hızlı bir artışa neden olmuştur. Geleneksel mahalle dokusunda hızlı bir değişimin gözlemlendiği bölgede, mahalle sakinleri ile mekân sahipleri ve mahalleye sosyalleşmek için gelen kesimler arasında gerilim oluşmaya başlamıştır. Belirtmek gerekir ki bölgenin konut dokusu dikkate alınarak ticari faaliyetlerin sınırlandırılması ve mahalle halkının huzurunu kaçıran uygulamaların disipline edilmiş bir denetim faaliyetiyle dizginlenmesi yönündeki talepler güçlü şekilde her platformda mahalleli tarafından ifade edilmiştir.

*

   Gün içi nüfusun yüksekliği ve kafe – bar yoğunluğunun artışıyla birlikte tetiklenen ve mahalle huzurunu kaçıran olgulara karşı vatandaş talepleri, şikâyet sayısı ve önem sırasına göre aşağıdaki gibidir:

Kafe ve Barlara Ruhsat Verilmesi

   Kafe bar sayısındaki dizginlenemeyen artışın birçok sorunu beraberinde getirdiği, dolayısıyla bölgeye daha fazla ruhsat verilmemesi ve ruhsatı olmayan mekân varsa bunların tespit edilerek kapatılması talep edilmektedir. 

Eğlence Mekânlarının Yaydığı Gürültü

   Eğlence mekânlarından yükselen müzik ve insan seslerinin çevrelerine verdikleri rahatsızlık son yıllarda giderek artmıştır. Bu mekânların ruhsat gereği kapanması gereken saatin dışında da faaliyetlerine devam etmesi ve gürültü halinin geç saatlere kadar devam etmesi büyük bir problem olarak ifade edilmiştir. Mekânların arka bahçelerine attığı masalarda servis yapması ve bu mekânlardan yükselen gürültünün apartman bloklarının arka bahçesinden civardaki konutlarda rahatsızlığa sebep olması ayrıca önemle belirtilmiştir. Mekânlara ait havalandırma sistemlerinin gerekli yalıtımlara sahip olmaması nedeniyle de apartman boşluklarından konut alanlarına ciddi seviyede gürültü yayıldığı dile getirilmiştir.

Kaldırım İşgalleri

   Başta kafe - barlar olmak üzere, market, tekel, kasap, lokanta gibi hemen hemen bütün ticari işletmelerin kaldırımları masa, sandalye, ayaklı reklam tabelası, buzdolabı, stant gibi eşyalarla işgal etmesi yürünebilirlik sorunu yaratmaktadır. Bu işgaliyelerin hangi standartlara göre ve kimin değerlendirmesiyle verildiğinin şeffaf şekilde duyurulması istenmektedir. Yasal işgaliye hakkı dışında yapılan işgallerin denetimle yasal sınırına çekilmesi ve ilerleyen saatlerde işgal edilen alanın artmasına müsaade edilmemesi önemle belirtilmektedir. Kaldırımlardaki masa sandalyelerle ilgili insan yoğunluğuna, trafiğe ve kaldırımın boyutuna göre bir düzenleme yapılması, asgari yaya kaldırım hakkının net bir şekilde belirlenmesi, kaldırım işgaliye ücretlerinin net ve şeffaf olması istenmektedir.

   Ayrıca, kaldırımların motorlar tarafından otopark olarak kullanılmasına müsade edilmemesi beklenmektedir.

Temizlik

   Eğlence hayatının geç saatlere kadar devam etmesi, özellikle belli sokaklarda (Kadife Sokak, Mühürdar Caddesi, Moda Caddesi, Hacı Şükrü Sokak, Dr. Esat Işık Cad, Dr. İhsan Ünlüer Sokak vd.) temizlik sorunu yaratmaktadır. Gençler, yer yer apartman girişlerine oturmakta, gürültülü şekilde konuşmakta, bira şişelerini apartman girişlerinde bırakmakta ve yine buralara idrarını yapmaktadır. Apartman sakinleri evlerine giriş çıkışta zorlanmakta ve güvenlik kaygısı hissetmektedir. Ayrıca kimi işletmelerin, kızartma yağı, kirli paspas suyu gibi atıklarını gelişigüzel sokağa dökmeleri durumunda oluşan hijyen ve koku sorununa müdahale edilmelidir.

Otopark ve Araç Trafiği

   Gün içi artan nüfusun da etkisiyle, bölgede ciddi miktarda araç yığılması yaşanmakta ve sokaklar tümüyle otopark alanı olarak kullanılmaktadır. Mahalle sakinleri kendi araçlarını park etmekte zorlanmakta ya da uzak mesafelere park etmektedir. Mahalleli bu sebeple, dışarıdan gelenlerin araçlarıyla mahalle içlerine girişini engelleyecek (ya da zorlaştıracak) bir sistem üzerinde çalışılmasını ve yalnızca mahalle sakinlerinin mahalle içlerinde araçlarını park etmelerine müsaade edilecek bir modeli talep etmektedir. Bunun dışında, işletmelere tedarik yapan araçlara belli saat aralıklarında müsaade edilmesi, günün her saatinde tedarikçi firma araçlarının gelişigüzel parklanma yaparak ve trafiği tıkayarak indirme bindirme yapmamaları talep edilmektedir.

   Mevcut bisiklet yollarının ya işletmeler tarafından ya da otomobil ve motosikletler tarafından işgal edildiği, bu anlamıyla birçok yerde bisiklet kullanmanın mümkün olmadığı gözlemlenmektedir. Mahalle içlerinin yaya ve bisiklet önceliği gözetilerek planlanması, motor kuryelerin kaldırımlarda zaman zaman ters yönde ve hız kontrolü olmaksızın hareket etmesinin önüne geçilmesi acil sorunlar olarak belirtilmektedir. Daha geniş bir bakış açısıyla düşünüldüğünde ise Kadıköy’ün hazırlanacak bir ulaşım master planına göre otopark ve erişilebilirlik sorunlarının üzerine gidilmesi gerektiği fikri öne çıkmıştır.

   Ulaşım alanında uzman ve aynı zamanda bir Kadıköylü olan Prof. Dr. Haluk Gerçek’in hazırladığı bir raporda konu şu şekilde özetlenmiştir:

“Otopark politikası ve planlaması, özellikle kentin merkez bölgelerindeki ulaşım sorunlarının çözümü ve yaşanabilir kent mekânlarının yaratılması açılarından çok önemlidir. Kadıköy gibi yoğun konut, ticaret ve hizmet alanlarının bir arada bulunduğu yoğun merkez bölgelerde, konutlarda yaşayanlar ve işyeri sahipleri için parsel içinde yeterli otopark alanlarının sağlanması gereklidir. Ancak merkez bölgeye değişik amaçlarla dışarıdan gelecek özel araç kullanıcıları için merkez bölgede yeterli otoparak kapasiteleri yaratmak hem mekânsal planlama, hem ulaşım planlaması açılarından son derecede yanlış bir yaklaşımdır. Merkez bölgelerin olabildiğince motorlu araç trafiğinden arındırılması, yaya ve bisiklet alanlarının oluşturulması ve bu bölgelerin yaşanabilir kent mekânları olarak kullanılabilmesi için bu bölgelere otomobil ile gelişleri teşvik edecek ve trafik sorunlarını daha da arttıracak bu tür uygulamalardan kaçınılmalıdır. Yeni otopark alanlarının, merkez bölgelerin çeperlerindeki toplu taşıma aktarma istasyonlarında oluşturularak insanların park-et-bin yolu ile kentin merkez bölgelerine toplu taşıma ile gelmeleri teşvik edilmelidir.”¹

   Benzer şekilde, İnşaat Mühendisleri Odası’nın (İMO) görevlendirmesiyle Kuşdili otopark projesine dair Prof. Dr. Güngör Evren, Prof. Dr. Ergun Gedizlioğlu ve Dr. İsmail Hakkı Acar’ın hazırlamış oldukları raporda şu ifadelere yer verilmiştir:

“İlke olarak, yayalara öncelik tanıyan, bölgenin otomobiller için bir çekim merkezi olmasına neden olmayacak, bölgeye insanların toplu taşıt ve yaya olarak erişimleri göz önünde tutan dolaşım planları ile birlikte BÜTÜNCÜL olarak ele alınmalıdır.

Bu bağlamda, otoparkların kent merkezi dışında ve toplu taşıma duraklarında yapılarak 'Park-et-Bin' olanaklarının yaratılması ve toplu taşıma sisteminin niteliklerinin kalitesinin geliştirilmesi ile kent merkezi alanlarda otopark gereksiniminin azalması olasıdır.

Söz konusu alanda yapılacak BÜTÜNCÜL düzenlemelerle yan yana olan Metrobüs baş durağı, Tren İstasyonu, toplu taşıma ve ara toplu taşıma durakları ve de söz konusu otopark arasında doğrudan yaya erişiminin sağlandığı bir proje ile çözüm getirilmesi gerekmektedir.

Yukarıdaki açıklamaların ışığında, Kuşdili ve Söğütlüçeşme Yöresi, Kadıköy Merkezi Alanı'nın Çevresi'nde Kadıköy Merkezi Alanı'na hitap eden önemli bir terminal, aktarma merkezi niteliğindedir:

1. Marmaray Söğütlüçeşme İstasyonu,

2. Metrobüs Söğütlüçeşme Son Durağı,

3. Söğütlüçeşme Minibüs Durakları,

4. Bostancı Dolmuş Durakları,

5. Park-Et Yürü / Park-Et Bin Otoparkları.

Bu nedenle önerilen otoparkın 'Park-et-Bin Otoparkı' olarak ve ulaşım çözümleri bakımından BÜTÜNCÜL olarak ele alınıp planlanmasında fayda olacaktır. ANCAK BU YAKLAŞIM OTOPARKI TEK BAŞINA YAPMAYI DEĞİL BÖLGENİN YAŞADIĞI TRAFİK SORUNUNA BÜTÜNCÜL OLARAK EL ATMAYI, BÜTÜNCÜL ÇÖZÜMLER ÜRETMEYİ İFADE ETMEKTEDİR.

(…)

Bu çözüm önerisinin noktasal değil BÜTÜNCÜL BİR TRAFİK PLANLAMA ÇALIŞMASI sonucunda geçerlilik kazanabileceğini tekrar vurgulamak gerekmektedir. Böyle bir çalışmanın tüm parçalarıyla, ancak bütünlük içinde gerçekleştirilmesi sonucunda Kadıköy merkezi alanı erişilebilir olmanın yanı sıra otomobilden arınmış huzurlu bir mekân ve düzenlenebilir bir alan hüviyetine kavuşacaktır.”²

   Bu uzun alıntıdan da anlaşılacağı gibi Kadıköy merkez bölgesindeki trafik sorunu bütüncül bir bakış açısıyla, kapsamlı bir ulaşım eylem planıyla ele alınmalı ve bu bağlamda Fenerbahçe Stadı’nda maç olan günlerde yaşanan trafik sorunu da bu kapsamda ele alınmalıdır.

Bina Yenileme Faaliyetleri

   Bina yenileme faaliyetlerinde inşaat firmalarının inşaat alanının dışına taşarak sokağa erişimi zorlaştırması sorunu mahalle sakinlerinin gündelik hayatlarını olumsuz etkilemektedir. Ayrıca, yenilenen binaların kent dokusu ve estetiğine uygun olmayacak şekilde inşa edilmesinin önüne geçilmesi ve bazı standartların yenileme faaliyetlerine zorunlu hale getirilmesi gündeme getirilmelidir. Son olarak, yenileme aşamasında birçok ağaç zarar görmektedir. Bu konuda da daha etkin bir denetim mekanizması işletilmelidir.

Kaldırım ve Yol Düzenlemeleri

   Bina yenileme faaliyetlerinin de büyük oranda sebep olduğu kaldırım yol bozulmalarının yürünebilirlik sorunu yarattığı ifade edilmektedir. Yamalı, farklı malzemelerden yapılmış ve kırık dökük kaldırımlar, yürünebilirlik sorunu dışında estetik olarak da sorun yaratmaktadır.

Rıhtım Bölgesindeki Otobüs-Minibüs Duraklarındaki Karmaşa

   İBB ile koordine olunarak Kadıköy’e yakışan bir rıhtım düzenlemesi talep edilmektedir. Haydarpaşa Gar’ının hemen yanı başındaki otobüs ve minibüslerin yarattığı karmaşanın rıhtım bölgesinden uzaklaştırılması ve kent tarihi dokusu ve estetiğine uygun bir çevre düzenlemesinin yapılması gerektiği ifade edilmektedir.

Sokak Müzisyenlerinin Yaydığı Gürültü

   Sokak müzisyenlerinin herhangi bir izin almaksızın özellikle çarşı bölgesinde müzik yapmalarının önüne geçilmesi istenmektedir.

Kent Estetiğine Uygun Olmayan Tabelalar ve Bina Cepheleri

   İşletme tabelalarının belli bir standarttan uzak, bulunduğu binanın ve mahallenin tarihi dokusuyla uyuşmayan bir gelişigüzellikle asılmasının yarattığı görüntü kirliliği ile mücadele edilmesi fikri birçok kez ifade edilmiştir. Ayrıca klima motorları ve çanak antenlerin de görüntü kirliliği yaratacak ve estetiği bozacak şekilde bina cephelerine yerleştirilmelerinin önüne geçilmesi beklenmektedir.

Afet Yönetimi

   Afet eylem planları hazırlanarak mahalleli ile afet bilinçlendirme çalışmalarının daha güçlü şekilde yapılması talep edilmektedir. Ayrıca, afet toplanma alanlarının geliştirilmesi konusunda arayış içine girilmeli ve tatbikatlar yapılmalıdır.

Atık Yönetimi

   Binaların atık yönetimi konusunda koordine olması ve sıfır atık politikasının mahallelerde daha etkin hayata geçirilmesi hedeflenmelidir. Biyolojik arıtma tesisinin hayata geçirilmesi ve Kurbağalıdere konusunda İBB ile güçlü bir iletişim kurularak sorunun çözülmesi beklenmektedir.

Gıda Güvenliği ve Ucuz Gıda

   Mahalle halkının ucuz gıdaya ulaşması için alanlar yaratılması talebi bulunmaktadır. Esnafın hijyenik olmayan koşullarda gıda satışı yapmasının önüne geçilmeli ve gerekirse işletmelere hijyen konusunda eğitimler verilmelidir. Açık alanda midye satışına müsaade edilmemesi istenmektedir.

Diğer Beklenti ve Öneriler

• Yoğurtçu Parkı’na çocuk oyun alanı yapılması,
• Her mahalleye çocuk oyun evi ve kütüphanesi yapılması,
• Sokak çocuklarına yönelik çalışma yapılması,
• Spor tesislerinin, belediye birimlerinin, parkların ve vapurların engelli erişimine uygun hale getirilmesi,
• Ezan sesinin Diyanet İşleri Başkanlığı'nın İstanbul il sınırları için belirlediği 80 dbA sınırını aşmaması,
• Mahallede daha sık toplantı yapılması, mahalle meclisi tarzı bir oluşuma gidilmesi,
• Kadıköy’ün sözlü tarihinin oluşturulması,
• Osmanağa Muhtarlığı’nın yenilenmesi,
• Belediye Meclisi oturumlarının sosyal medyadan da canlı yayınlanması,
• Belediye şirketinin kooperatiflerden ürün alımı yapması,
• Gönüllü Evleri’nin farklı bir işlev kazanması ve emekli toplanma merkezi olmaktan çıkması,
• Kültürel faaliyetlerin ekonomik olarak daha yetersiz mahallelerde yoğunlaşması,
• Tekellerin saat 22.00’dan sonra da alkol satışına devam etmesine müdahale edilmemesi,
• Mavi bayraklı plajlar gibi hijyen ve gürültü sorunu çıkarmayan işletmelerin belirlenmesi ve öne çıkarılarak teşvik edilmesi,
• Caferağa Spor Salonu’nun yeniden planlanması ve düzenlenmesi,
• Sığınma evlerinin sayısının ve kapasitesinin artırılması,
• Moda İskelesi’nin tekrar aktif hale getirilmesi ve deniz ulaşımına açılması,
• Gönüllü hayvanseverlerin koordine edilmesi,
• 5199 Sayılı kanun uyarısının daha fazla yere asılması,
• Hayvanların beslenme alanlarının belirlenmesi ve buraların düzenli olarak bakımının yapılması,
• Sokak hayvanlarına destek olan işletmelere “hayvan dostu” etiketi verilmesi,
• Mahallelerde bazı konulara ilişkin referandumlar yapılması.

1. H. Gerçek, Kadıköy Kent Dayanışması için Ulaşım Planlaması ve Politikaları Konusunda Görüşler.